Hiện nay, hơn 500 hộ dân mua nhà tại dự án Tổ hợp nhà ở xã hội và dịch vụ thương mại AZ Thăng Long (Bright City) đang lâm vào tình cảnh khốn khó khi dự án liên tục chậm tiến độ và chưa biết khi nào mới bàn giao.

Theo hợp đồng mua bán căn hộ giữa Công ty TNHH Bánh kẹo Thăng Long - Chủ đầu tư Dự án nhà ở xã hội Bright City (AZ Thăng Long) tại thôn Lai Xá, xã Kim Chung (Hoài Đức, Hà Nội) với khách hàng, dự kiến khách sẽ nhận bàn giao nhà vào quý IV/2017, tuy nhiên hiện 3 trong 4 tòa nhà thuộc dự án vẫn ngổn ngang, thậm chí dừng thi công và có nguy cơ "vỡ" tiến độ.

Thực trạng này đã đẩy hàng trăm người thu nhập thấp rơi vào tình cảnh khốn khó bởi họ đang phải "cõng" trên lưng gánh nặng tài chính, vừa phải trả tiền lãi vay ngân hàng, vừa phải chi trả một khoản tiền không nhỏ để thuê nhà hàng tháng. Mới đây, cư dân dự án Bright City đã làm đơn cầu cứu tới Thanh tra chính phủ cùng các cơ quan chức năng.

Được biết, dự án này được khởi công từ tháng 11/2014 và chủ đầu tư là Công ty TNHH Bánh kẹo Thăng Long cam kết hoàn thành việc xây dựng, bàn giao nhà vào Quý IV/2017. Nhưng trong suốt quá trình thi công từ 2/2016 - 12/2016, dự án nhiều lần chậm, dừng thi công.

Đáng nói, vào ngày 20/12/2016, chủ đầu tư thông báo dừng thi công tòa A3 khi đang thi công dở dang tầng 17 và yêu cầu các hộ mua nhà tại tòa A3 chuyển sang tòa khác của dự án để đảm bảo nguồn lực cho tiến độ của dự án.

Khách hàng mua nhà tại tòa A3 tin tưởng chủ đầu tư nên đã đồng ý chuyển sang tòa A1.1 để mong sao được nhận nhà sớm. Nhưng tính đến đầu năm 2018, tại công trường chủ đầu tư chỉ cho thi công mỗi tòa A1.1, còn 2 tòa A1.2 và A2 thì bị dừng hẳn. Điều này đã khiến các khách hàng bức xúc và giáp Tết vừa qua, họ đã căng băng rôn đòi chủ đầu tư sớm bàn giao nhà.

Tương tự, 1 năm trước đây, một nhóm khách hàng đã cầm băng rôn, khẩu hiệu đứng ngay dưới chân công trình dự án Bidhomes The Garden Hill, số 99 Trần Bình (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) để đòi quyền lợi. Nguyên nhân là do cách đây 8 năm, 63 khách hàng góp vốn mua nhà trong tương lai tại dự án này với mức giá thỏa thuận ban đầu là 18,5 triệu đồng/m2. Nhưng sau đó do gặp khó khăn về tài chính và người đứng đầu dự án cũ vi phạm pháp luật nên dự án bị đình trệ. Sau đó, BID Việt Nam (sau này là BIBGROUP) đã thâu tóm dự án này.

Khi chuyển đổi dự án, Công ty Đức Phương và BID Việt Nam cũng đã làm thủ tục chuyển đổi quy mô của Bidhomes The Garden Hill và chuyển đổi tính chất dự án từ đất thuê 50 năm trả tiền thuê 5 năm một lần thành đất ở lâu dài. Đồng thời, BID cũng cam kết kế thừa toàn bộ nội dung thỏa thuận từ góp vốn hợp tác đầu tư ngày 24/10/2009 kèm theo phụ lục được ký kết giữa Công ty Đức Phương và Công ty CP Đầu tư phát triển nhà và Đô thị mới Hà Nội.

Nhưng sau đó, chủ đầu tư mới liên tục nâng giá nhà của nhóm khách hàng cũ từ 18,5 triệu đồng/m2 ban đầu lên 24,3 triệu đồng/m2. Chưa dừng lại ở đó, chủ đầu tư lại mạnh tay nâng lên mức từ 30,9 - 33,5 triệu đồng/m2 (tùy từng căn hộ).

Việc thay đổi từng bước tính chất, quy mô và chủ đầu tư dự án đã khiến những khách hàng góp vốn vào dự án những năm trước đây lâm vào thế khó. Đáng nói, việc chủ đầu tư liên tục đưa ra các mức giá khác nhau vênh gần gấp đôi so với giá ban đầu đã khiến nhiều khách hàng cũ bức xúc và đi khiếu kiện.

Thời gian sau đó, dù quyền lợi của khách hàng góp vốn tại dự án đã được BID đảm bảo nhưng nhiều khách hàng đã phải chi thêm hàng trăm triệu đồng so với giá ban đầu để có thể nhận nhà tại dự án.

Xung quanh việc khách hàng nhận "trái đắng" khi mua nhà "trên giấy", một chuyên gia trong giới bất động sản cho hay, nguyên nhân là bởi khách hàng bị hấp dẫn bởi giá rẻ và thời gian thanh toán kéo dài, trong khi không tìm hiểu kỹ về tính pháp lý của dự án và uy tín của chủ đầu tư.

Luật sư Nguyễn Văn Hân, Công ty luật Hợp danh Minh Bạch (Hà Nội) cho rằng, đây chính là hậu quả từ việc tự nguyện ký kết hợp đồng góp vốn mua nhà mà không có sự tìm hiểu kỹ càng trước.

Theo luật sư Nguyễn Văn Hân, nhằm hạn chế tình trạng trên, khách hàng khi có dự định đặt tiền mua dự án cần lưu ý 3 điều sau để không nhận phần thua thiệt về mình:

Một là, tìm hiểu thật rõ về tính pháp lý của căn hộ, lô đất dự định mua.

Hai là, kiểm tra thông tin liên quan đến chủ đầu tư và các bên có liên quan đến dự án như: Các thông tin cần thiết về dự án như giấy phép, giấy chứng nhận đầu tư/kinh doanh, quy hoạch/bản đồ/bản vẽ chi tiết… Đồng thời, yêu cầu chủ đầu tư đưa ra các giấy tờ về quyền sử dụng đất, hồ sơ dự án, thiết kế bản vẽ thi công đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, giấy phép xây dựng, giấy tờ về nghiệm thu việc hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật tương ứng theo tiến độ dự án, xem xét biên bản nghiệm thu đã hoàn thành xong phần móng của tòa nhà. Xem xét ký việc thực hiện các nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư với Nhà nước như giấy nộp tiền sử dụng đất và tiền thuế liên quan đến dự án.

Ba là, tìm hiểu kỹ các tranh chấp và bất đồng giữa chủ đầu tư và các nhà đầu tư trước đây, cách hành xử của chủ đầu tư với nhà đầu tư và cư dân tương lai. Căn cứ vào đó rút ra bài học và phương thức giao kết hợp đồng với chủ đầu tư cho phù hợp nhằm phòng tránh trường hợp “tiền mất tật mang”.